قصهها پلی از خیال تا واقعیت (گریزی به نقش کتابداران با استفاده از قصهها در آموزش مهارتهای زندگی به کودکان و نوجوانان)
دوره 4، شماره 11، 1400، صفحات 127 - 142
1 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش¬شناسی، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت، تهران، ایران Hadis.bagheryan@ut.ac.ir
2 استادیار، گروه علم و اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه - aminzare1355@gmail.com، ایران-
3 کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران - afsanejafari7202@gmai.com
چکیده :
قصه گویی از دیرباز بهعنوان روشی غیرمستقیم جهت سرگرم کنندگی و همچنین آموزش برخی مهارت ها به کودک به کار می رفتند. قصه ها می توانند بهراحتی حس خیال پردازی را در کودک تقویت کنند و با ایجاد سؤال در ذهن، به وی آموزش می دهد که حوادث را به هم بچسباند و واقعیت ها را کشف کند. این پژوهش به دلیل ناآشنایی بسیاری افراد با ویژگی خاص اثرگذاری قصه-ها، در پی تبیین ارزش کتاب های قصه و نقش آن در پرورش روان کودک و همچنین استفاده از شیوه های مختلف بازگو کردن قصه بهعنوان روشی جذاب در ایجاد علاقه بیشتر کودکان به مطالعه توسط کتابداران در راستای اهداف کتابخانه های عمومی است. این پژوهش بهواسطه مروری نظام مند، با استفاده از روش کتابخانه ای بهصورت جمع بندی با تکیه بر متون و منابع معتبر و نیز مشورت با اساتید حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی و روانشناسی، نتیجهگیری پژوهشگران و نویسندگان را در قالبی واحد و در سه بخش بیان کرده است: بخش اول به بیان تعاریفی از مفاهیم مرتبط با قصه پرداختهشده، در بخش دوم: از انواع تأثیرات بیان کتب قصه سخن به میان آمده است و در بخش سوم نیز ضمن تبیین نقش تأثیرگذار کتابداران در ترویج فرهنگ مطالعه، به بحث و نتیجه گیری و سپس ارائه پیشنهاداتی در این زمینه پرداختهشده است. نتایج نشان داد که قصه گویی توسط کتابداران می-تواند در ارتقای انواع مهارت های اجتماعی و اخلاقی و همچنین علاقهمند کردن کودک به مطالعه و جذب آنها به محیط کتابخانه نقش بسزایی داشته باشد. با توجه به یافته های پژوهش می توان از روش قصه گویی بهعنوان شیوه ای جذاب و متناسب با سن و روحیه کودک، علاوه بر علاقهمند کردن وی به مطالعه از انواع اثرات آموزشی و تربیتی آن بهره برد؛ لذا استفاده هر چه بیشتر این روش توسط مؤسسات آموزشی، بخصوص کتابخانه ها و کانون های پرورش فکری کودکان و نوجوانان پیشنهاد می گردد و نباید مورد غفلت آنان قرار گیرد و همواره در زمره فعالیت های ثابت جنبی این مکان ها قرار داشته باشد.
قصه گویی از دیرباز بهعنوان روشی غیرمستقیم جهت سرگرم کنندگی و همچنین آموزش برخی مهارت ها به کودک به کار می رفتند. قصه ها می توانند بهراحتی حس خیال پردازی را در کودک تقویت کنند و با ایجاد سؤال در ذهن، به وی آموزش می دهد که حوادث را به هم بچسباند و واقعیت ها را کشف کند. این پژوهش به دلیل ناآشنایی بسیاری افراد با ویژگی خاص اثرگذاری قصه-ها، در پی تبیین ارزش کتاب های قصه و نقش آن در پرورش روان کودک و همچنین استفاده از شیوه های مختلف بازگو کردن قصه بهعنوان روشی جذاب در ایجاد علاقه بیشتر کودکان به مطالعه توسط کتابداران در راستای اهداف کتابخانه های عمومی است. این پژوهش بهواسطه مروری نظام مند، با استفاده از روش کتابخانه ای بهصورت جمع بندی با تکیه بر متون و منابع معتبر و نیز مشورت با اساتید حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی و روانشناسی، نتیجهگیری پژوهشگران و نویسندگان را در قالبی واحد و در سه بخش بیان کرده است: بخش اول به بیان تعاریفی از مفاهیم مرتبط با قصه پرداختهشده، در بخش دوم: از انواع تأثیرات بیان کتب قصه سخن به میان آمده است و در بخش سوم نیز ضمن تبیین نقش تأثیرگذار کتابداران در ترویج فرهنگ مطالعه، به بحث و نتیجه گیری و سپس ارائه پیشنهاداتی در این زمینه پرداختهشده است. نتایج نشان داد که قصه گویی توسط کتابداران می-تواند در ارتقای انواع مهارت های اجتماعی و اخلاقی و همچنین علاقهمند کردن کودک به مطالعه و جذب آنها به محیط کتابخانه نقش بسزایی داشته باشد. با توجه به یافته های پژوهش می توان از روش قصه گویی بهعنوان شیوه ای جذاب و متناسب با سن و روحیه کودک، علاوه بر علاقهمند کردن وی به مطالعه از انواع اثرات آموزشی و تربیتی آن بهره برد؛ لذا استفاده هر چه بیشتر این روش توسط مؤسسات آموزشی، بخصوص کتابخانه ها و کانون های پرورش فکری کودکان و نوجوانان پیشنهاد می گردد و نباید مورد غفلت آنان قرار گیرد و همواره در زمره فعالیت های ثابت جنبی این مکان ها قرار داشته باشد.
کلمات کلیدی :
قصه، قصهگویی، قصهخوانی، کتابدرمانی، مهارتهای اجتماعی
قصه، قصهگویی، قصهخوانی، کتابدرمانی، مهارتهای اجتماعی