دوره 4، شماره 10، 1400، صفحات 12 - 24

نویسندگان : امین رضوانی* ¹ ، مریم عرفانی جزی ² ، فریدون پریش ³

چکیده :
بدون شک معلم در تمام نظام‌های آموزشی دارای نقش کلیدی و اثرگذار است و انتظار جامعه از مدرسه و معلم این است که دانش آموزان را برای زندگی واقعی در جامعه فردا آماده کند. این موضوع باعث شده در سال‌های اخیر بهبود کیفیت آموزشی و داشتن معلمان واجد شرایط در سراسر جهان ازجمله نظام آموزشی ایران مورد تأکید قرار گیرد؛ پژوهش‌های متعددی در زمینه ویژگی‌های معلم اثربخش در کشور انجام‌گرفته و از دسته‌بندی‌های مختلفی برای این پدیده استفاده‌شده است؛ هدف از انجام این پژوهش مروری بر ابعاد و مؤلفه‌های معلم اثربخش و کارآمد در آموزش‌وپرورش ایران و ارائۀ یک چارچوب جامع در این زمینه می‌باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی–تحلیلی است. در این پژوهش ابعاد و مؤلفه‌های معلم اثربخش با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای مانند (مقالات، کتب، مجلات، نشریه‌ها، پایان‌نامه‌ها و نمایه‌های نوشته‌شده در این زمینه) استخراج شد. پژوهش حاضر ازلحاظ ماهیت و هدف، کاربردی است و ضمن بیان مفهوم معلم اثربخش، به مهم‌ترین خصوصیات آن اشاره می‌کند. در پایان، کلیۀ عوامل شناسایی‌شده تحت چارچوبی جامع سازمان‌دهی شده‌ است. به‌طورکلی اثربخشی معلمان به‌عنوان یکی از رویکردهای توانمندسازی آنان محسوب می‌گردد که می‌توان از بعد دانشی، بعد مهارتی، بعد نگرشی و بعد شخصیتی به‌عنوان شاخه‌های اصلی معلم اثربخش در ایران نام برد که هریک دارای زیرشاخه‌های فرعی متعددی هستند.

کلمات کلیدی :
معلم اثربخش، معلم کارآمد، آموزش‌ و پرورش