دوره 5، شماره 14، 1401، صفحات 238 - 251

نویسندگان : لیلا خلیلیان* ¹ ، دکتر محسن لعلی ²

چکیده :
نبود رابطه خوب بین والدین و فرزندان می‌تواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات رفتاری و هیجانی در کودکان و نوجوانان شود. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش مدیریت والدین مبتنی بر طرح‌واره بر تعارض والد-فرزند و مشکلات رفتاری نوجوانان بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون برای هر دو گروه آزمایش و کنترل با پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مادران دارای نوجوان مبتلا به مشکلات رفتاری در رده سنی 12 تا 16 سال در شهر اصفهان در سال 1400 بودند. بدین منظور64 مادر با استفاده از روش نمونه-گیری خوشه‌ای انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 32 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش آموزش را به مدت 10 جلسه 60 دقیقه‌ای دریافت کردند. ابزار اندازه‌گیری پژوهش شامل پرسشنامه سیاهه‌ی رفتاری کودک (CBCL) و مقیاس راهبردهای تعارض موری‌ای. اشتراس بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری تکراری تحلیل شدند. نتایج نشان داد بعد از آموزش به‌طور معناداری نمره کل تعارض والد، نمره کل تعارض فرزند و نمره کل مشکلات رفتاری و زﯾﺮ ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎی آن شامل درون سازی و برون سازی در ﮔﺮوه آزﻣﺎﯾﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﺎداري داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. به‌طورکلی می‌توان نتیجه گرفت که آموزش مدیریت والدین مبتنی بر طرح‌واره می‌تواند به‌عنوان یک درمان مؤثر جهت بهبود روابط والد-فرزند و کاهش مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شود.

کلمات کلیدی :
مشکلات رفتاری هیجانی، آموزش مدیریت والدین، نوجوان، تعارض والد – فرزند، طرحواره درمانی