بررسی رابطه مصرف و نگرش دانشجویان به دخانیات با چهار الگوی رفتاری شخصیتی A,B,C,D
دوره 4، شماره 11، 1400، صفحات 143 - 154
1 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش افراد با نیاز های خاص، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان،اصفهان، ایران
2 دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش افراد با نیاز های خاص، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان،اصفهان، ایران
چکیده :
در سال‌های اخیر با توجه به تغییرات سریع اجتماعی، رفتارهای پرخطر جوانان، ازجمله نگرش به مصرف سیگار، از سوی سازمان‌های بهداشتی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود در جامعه موردتوجه قرارگرفته است. مصرف سیگار یکی از رفتارهای غیربهداشتی در جوامع بشری است که متأسفانه شیوع روزافزون آن در بین همه اقشار، به‌خصوص قشر جوان، نگرانی‌های زیادی به وجود آورده است. هدف این پژوهش بررسی رابطه نگرش دانشجویان به دخانیات و مصرف آن با چهار الگوی رفتاری شخصیتی A, B, C, D بود. جامعه موردپژوهش ما دانشجویان شرکت‌کننده درترم تابستان 1398 دانشگاه بوعلی بود که از این افراد 300 نفر دانشجو (178 دختر و 122 پسر) به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های تیپ شخصیتی A و B (روز من و فریدمن، 1974)؛ تیپ شخصیتی C (هوساکا و فوکوشی، 1999)؛ تیپ شخصیتی D (دنولت، 1998) اندازه‌گیری نگرش نسبت به سیگار، (رجبی، 1385) و یک سری سؤالات محقق افزوده استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها نیز از رگرسیون لجستیک در نرم‌افزار spss-16 استفاده شد. در تحلیل رگرسیون لجستیکی که اجرا شد عامل نگرش مثبت و منفی به دخانیات به‌عنوان متغیر ملاک و تیپ‌های شخصیتی A, B, C, D به‌عنوان متغیرهای پیش بین به کار رفتند و مدل به‌طور معنی داری پایا بود (0/013 >p و 8 df= و 8/63=Chi-square). این مدل بین 12/9 تا 8/7 از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کند. درصد پیش بینی درست برای نگرش مثبت 66/7 و برای نگرش منفی به دخانیات 60/3 است و در کل 63/3 درصد پیش بینی ها درست بود. در مورد پیش‌بینی الگوهای رفتاری شخصیتی و پیش‌بینی مصرف دخانیات نتایج نشان می-دهد که هیچ‌کدام از تیپ‌های شخصیتی نقش معناداری در پیش‌بینی مصرف یا عدم مصرف دخانیات نداشتند. نتایج این مطالعه نشان داد می‌توان نگرش مثبت یا منفی به دخانیات را از طریق الگوهای رفتاری شخصیتی پیش‌بینی کرد. نتایج این مطالعه از پیش‌بین بودن الگوهای رفتاری شخصیتی A, B, C, D برای مصرف دخانیات (سیگار و قلیان) پشتیبانی نمی‌کند.
در سال‌های اخیر با توجه به تغییرات سریع اجتماعی، رفتارهای پرخطر جوانان، ازجمله نگرش به مصرف سیگار، از سوی سازمان‌های بهداشتی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود در جامعه موردتوجه قرارگرفته است. مصرف سیگار یکی از رفتارهای غیربهداشتی در جوامع بشری است که متأسفانه شیوع روزافزون آن در بین همه اقشار، به‌خصوص قشر جوان، نگرانی‌های زیادی به وجود آورده است. هدف این پژوهش بررسی رابطه نگرش دانشجویان به دخانیات و مصرف آن با چهار الگوی رفتاری شخصیتی A, B, C, D بود. جامعه موردپژوهش ما دانشجویان شرکت‌کننده درترم تابستان 1398 دانشگاه بوعلی بود که از این افراد 300 نفر دانشجو (178 دختر و 122 پسر) به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های تیپ شخصیتی A و B (روز من و فریدمن، 1974)؛ تیپ شخصیتی C (هوساکا و فوکوشی، 1999)؛ تیپ شخصیتی D (دنولت، 1998) اندازه‌گیری نگرش نسبت به سیگار، (رجبی، 1385) و یک سری سؤالات محقق افزوده استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها نیز از رگرسیون لجستیک در نرم‌افزار spss-16 استفاده شد. در تحلیل رگرسیون لجستیکی که اجرا شد عامل نگرش مثبت و منفی به دخانیات به‌عنوان متغیر ملاک و تیپ‌های شخصیتی A, B, C, D به‌عنوان متغیرهای پیش بین به کار رفتند و مدل به‌طور معنی داری پایا بود (0/013 >p و 8 df= و 8/63=Chi-square). این مدل بین 12/9 تا 8/7 از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کند. درصد پیش بینی درست برای نگرش مثبت 66/7 و برای نگرش منفی به دخانیات 60/3 است و در کل 63/3 درصد پیش بینی ها درست بود. در مورد پیش‌بینی الگوهای رفتاری شخصیتی و پیش‌بینی مصرف دخانیات نتایج نشان می-دهد که هیچ‌کدام از تیپ‌های شخصیتی نقش معناداری در پیش‌بینی مصرف یا عدم مصرف دخانیات نداشتند. نتایج این مطالعه نشان داد می‌توان نگرش مثبت یا منفی به دخانیات را از طریق الگوهای رفتاری شخصیتی پیش‌بینی کرد. نتایج این مطالعه از پیش‌بین بودن الگوهای رفتاری شخصیتی A, B, C, D برای مصرف دخانیات (سیگار و قلیان) پشتیبانی نمی‌کند.
کلمات کلیدی :
الگو های رفتاری شخصیتی A,B,C,D ، نگرش به دخانیات، استعمال دخانیات، دانشجویان.
الگو های رفتاری شخصیتی A,B,C,D ، نگرش به دخانیات، استعمال دخانیات، دانشجویان.