دوره 7، شماره 21، 1403، صفحات 53 - 64

نویسندگان : مریم غزالی ازغندی* ¹ ، دکتر ناهید بابائی امیری ²

چکیده :
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش ذهن‏ آگاهی بر عواطف خودآگاه (شرم و گناه) و انعطاف‏ پذیری شناختی در مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال طیف اوتیسم انجام شد. پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش ‏آزمون و پس‏ آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مادران دارای فرزند اتیسم مدرسه تبسم یک شهر مشهد در سال 1401 بود. با روش نمونه‏گیری در دسترس تعداد 30 نفر انتخاب و در دو گروه مساوی 15 نفری جایگزین شدند و به ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه انعطاف‏ پذیری شناختی (دنیس و وندروال، 2010) و پرسشنامه عواطف خودآگاه (کوهن و همکاران، 2011) پاسخ دادند. برای آزمودنی‏های گروه آزمایش آموزش ذهن‏ آگاهی طی 8 جلسه اجرا شد اما گروه کنترل این برنامه را دریافت نکرد. تحلیل داده‏ها با روش‏های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس با نرم ‏افزار آماری SPSS-26 انجام شد. نتایج حاصل از آنالیز کوواریانس نشان داد که شرکت در برنامه آموزش ذهن ‏آگاهی در مرحله پس‏آزمون موجب افزایش نمره انعطاف‏ پذیری شناختی و کاهش نمره عواطف خودآگاهی در افراد گروه آزمایش شده است اما در نمرات متغیرهای انعطاف‏ پذیری شناختی و هیجانات خودآگاهی آزمودنی‏ های گروه کنترل از پیش ‏آزمون به پس ‏آزمون تغییر محسوسی مشاهده نشد. لذا می ‏توان از برنامه ذهن‏ آگاهی به منظور ارتقاء سلامت روان‏شناختی مادران دارای فرزند اتیسم استفاده نمود و این شیوۀ مداخله مورد توجه روان‏شناسان و کارشناسان حوزه سلامت روان قرار گیرد.

کلمات کلیدی :
آموزش ذهن‏ آگاهی، انعطاف‏ پذیری شناختی، هیجانات خودآگاه، اوتیسم